Levensbeschrijving:

Hendrik Wiegersma was een Nederlands arts, tekenaar, boekbandontwerper, kunstschilder en schrijver die actief was in de Nederlandse gemeente Deurne. Zijn bijnaam was De Wieger.

Wiegersma werd geboren als zoon van de huisarts Jakob Wiegersma, en Elisabeth Blancke. Na zijn studie tot arts trouwde hij op 13 juni 1917 te Nijmegen met Petronella Daniëls. In dat jaar vestigde hij zich in Deurne. Na kort in de kom van het dorp te hebben gewoond, vertrok hij met zijn echtgenote naar een vrijstaand huis aan de Stationsstraat. In 1922 werd zijn landhuis De Wieger gebouwd, onder architectuur van Cor Roffelsen. Dit huis werd gebouwd aan de tegenwoordige Oude Liesselseweg aan de rand van het oude akkercomplex “de Wolfsberg”. Het huis stond model voor het lied Het Dorp, dat Hendriks zoon Friso Wiegersma schreef voor Wim Sonneveld.

Het echtpaar Wiegersma kreeg vijf zonen: Jaap, Pieter, Wieger, Friso en Sjoerd.

Op de katholieke begraafplaats in het centrum van Lith ligt nog het graf van Wiegersma’s stiefmoeder, en aan de Lithsedijk aldaar staat het zeventiende-eeuwse huis waar Hendrik werd geboren. Hij stierf in 1969 en werd begraven bij zijn vrouw Petronella, zoon Wieger en kleinzoon Wieger op de particuliere begraafplaats op ’t Ven in Vlierden. Hij had die begraafplaats in 1942 laten oprichten, waarna de graven van zijn zoon Wieger (verongelukt in 1941) en moeder (overleden te Lith in 1903) naar Vlierden werden overgebracht. Zowel zijn woonhuis-praktijk-atelier als zijn begraafplaats staan op de Rijksmonumentenlijst. Het huis aan de Stationsstraat waar hij van 1917 tot 1922 woonde, draagt een tekstbordje met onder meer Wiegersma’s naam erop. De straat achter het huis De Wieger, aangelegd in de voormalige tuin van De Wieger, draagt de naam Wiegershof. Het voormalige woonhuis van Wiegersma is tegenwoordig een museum.

Na een kennismaking begin jaren twintig met Moissey Kogan, Ossip Zadkine en Otto van Rees (de laatste bewoonde destijds het Klein Kasteel te Deurne) begonnen de artistieke talenten van Wiegersma te ontluiken. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als de grootste kunstenaar die Deurne rijk is geweest, en een van de belangrijkste van Peelland. Naast zijn bezigheden als kunstenaar bereikte hij veel als arts. Zo daalde de kindersterfte in Deurne sterk.

In 1928 kreeg hij al een eerste grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum te Amsterdam. De Wieger in Deurne wordt de plek waar kunstenaars elkaar ontmoeten. Otto van Rees, maar ook Ossip Zadkine, Joep Nicolas, Piet Wiegman, Matthieu Wiegman, Henri Jonas, Constant Permeke, Jozef Cantré en Toon Kelder komen daar regelmatig langs. Door zijn connectie met Otto van Rees raakte Wiegersma ook betrokken bij de vormgeving van het tijdschrift De Gemeenschap waarvoor hij tien omslagen zou maken. Daarnaast ontwierp hij banden voor boeken van onder meer Hubert Janssen en Antoon Coolen . In 1930 brak Wiegersma met Joep Nicolas wegens een vermeende affaire die Nicolas met zijn vrouw gehad zou hebben.

Wiegersma zou evolueren als een van de belangrijkste kunstenaars van het Nederlands expressionisme. Zijn werk vormt de vaste collectie van Museum de Wieger te Deurne.

Wiegersma staat bekend om zijn bijzondere manier van omgaan met mensen. Iedereen was voor hem gelijk, keuterboertje of de notaris. Tegen de kerk ontwikkelde hij een weerzin in de loop van zijn leven; de pastoor stond bovenaan de lijst met mensen die hij niet wenste te behandelen.

Dorp aan de rivier

Hendriks vader Jacob Wiegersma stond model voor de dorpsdokter in (Dorp aan de rivier, 1934) van Antoon Coolen en Hendrik zelf voor de dokter in Toon Kortooms (Help de dokter verzuipt!, 1968). Het boek Dorp aan de rivier is in 1958 verfilmd door Fons Rademakers. Ook Help de dokter verzuipt is verfilmd, namelijk in 1974. Deze laatste film veroorzaakte destijds nogal wat ophef, omdat actrice Willeke van Ammelrooy – die een zigeunerin speelt – naakt te zien is in de film.

Zijn vriend en collega-schrijver Antoon Coolen noemde zijn vierde zoon Peter Hendricus naar Hendrik Wiegersma en zijn vrouw Nel.

De latere industrieel Hub van Doorne was enige tijd zijn chauffeur.

In januari 2008 werd een onbekende kluis aangetroffen bij het wegbreken van een muur in De Wieger. De kluis, die na twee dagen geopend kon worden, bleek met name papieren en persoonlijke spullen van de verongelukte zoon Wieger te bevatten.