Lucebert (Amsterdam 1924 – Alkmaar 1994)

pseudoniem voor Lubertus Jacobus Swaanswijk 

Lucebert

Korte levensbeschrijving:

Lucebert was een Nederlands dichter en schilder. Als dichter werd hij gezien als de voorman van de beweging van de Vijftigers, een progressieve groep dichters die na de Tweede Wereldoorlog begon te experimenteren met vorm en inhoud. Als schilder was hij nauw betrokken bij de Amsterdams poot van de experimentele Cobra-groep.

Luceberts vader was huisschilder en had een eigen zaak. Luceberts tekentalent werd ontdekt na de ULO toen hij bij zijn vader begon te werken. Met een beurs ging hij een half jaar naar het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in 1938. Daarna sloeg hij aan het zwerven.

Hij maakte deel uit van verschillende dichterscollectieven, waaronder IPA, Contact en later de Cel Majakovski, met Gerrit Kouwenaar en Jan Elburg. Deze laatste, die verwees naar de Russische dichter Vladimir Majakovski, zou opgaan in de Experimentele Groep in Holland.

In 1949 trad Lucebert op als voorman van de Beweging van Vijftig of de Vijftigers, de groep experimentele dichters die destijds veel stof deed opwaaien. In 1953 ontmoette hij in een café zijn toekomstige echtgenote, Tony Koek. Ze gingen in Bergen in Noord-Holland wonen en zouden onafscheidelijk blijven.

In de jaren zestig legde hij zich vooral toe op de beeldende kunst, die destijds ‘figuratief-expressionistisch’ genoemd werd. Zijn schilderwerk, dat vooral in het begin sterk beïnvloed was door Cobra, geeft blijk van een vrij pessimistisch wereldbeeld.

Vanaf 1981 brak met de bundel Oogsten in de dwaaltuin een nieuwe creatieve dichtperiode aan, waarin zijn poëzie zwarter en toch ook socialer was.

Lucebert overleed in 1994 op 69-jarige leeftijd in een ziekenhuis te Alkmaar

Tegenwoordig wordt Lucebert beschouwd als één van de grootste Nederlandstalige dichters van de twintigste eeuw.

Bekend van hem is de dichtregel Alles van waarde is weerloos uit het gedicht De zeer oude zingt uit 1974. De zin staat sinds de jaren 80 (of eerder) nabij Station Rotterdam Blaak in grote neon-letters op de dakrand van de Willem de Kooning academie, inclusief zijn naam. Ook op de gevel van café Trefpunt in Gent staat de dichtregel.

Foto in 1987 gemaakt door Rob Bogaerts